Uzlaştırma Sürecinde Delil Toplama İşlemleri
Uzlaştırma prosedürü başlatılması, delillerin toplanmasına engel değildir.
Yani;
-
Cumhuriyet savcısı veya kolluk kuvvetleri, uzlaştırma süreci sürerken delilleri toplamaya devam edebilir.
-
Tanık dinleme, bilirkişi raporu alma veya kamera kayıtlarını inceleme gibi işlemler yürütülebilir.
Ancak, uzlaştırmanın temel amacı taraflar arasında barışın sağlanması olduğu için, sürecin bu yönüyle çelişecek, kişisel özgürlüğü kısıtlayacak zorlayıcı tedbirlerin (örneğin tutuklama veya gözaltı) mümkün olduğunca sınırlandırılması gerekir.
Koruma Tedbirlerinin Durumu
Uzlaştırma sürecinde bazı koruma tedbirleri uygulanabilir, ancak bazıları sınırlandırılır:
| Tedbir Türü |
Uygulanabilirlik Durumu |
Açıklama |
| Delil Toplama |
✅ Uygulanabilir |
Uzlaşma süreciyle çelişmez. |
| Yakalama / Gözaltı / Tutuklama |
⚠️ Sınırlı uygulanabilir |
Zorunlu haller dışında uygulanmamalı, kişi özgürlüğü korunmalıdır. |
| El Koyma / Arama |
⚠️ Ancak gerekli görülürse |
Delil karartma tehlikesi varsa uygulanabilir. |
| Adli Kontrol |
✅ Uygulanabilir |
Kişisel özgürlüğü kısıtlamadan süreci denetler. |
Uzlaştırma Sürecinde Soruşturmanın Yönü
Uzlaştırma prosedürü başlatıldığında:
-
Savcılık dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderir.
-
Ancak bu süre zarfında savcı yeni delil elde edilmesini engellemez.
-
Uzlaştırmanın başarısız olması ihtimaline karşı, dosyanın eksiksiz hazırlanması önemlidir.
Yani uzlaştırma devam ederken savcının ve kolluğun görevi tamamen askıya alınmaz; yalnızca zorlayıcı işlemler durdurulur.
Kişi Özgürlüğünün Korunması
Uzlaştırma süreci, ceza yargılamasında “onarıcı adalet” ilkesine dayanır.
Bu nedenle:
-
Failin uzlaşmaya istekli olduğu durumlarda, özgürlüğünü kısıtlayacak işlemlere başvurulmamalıdır.
-
Uzlaşma görüşmeleri devam ederken tutukluluk veya gözaltı kararı verilmesi, sürecin samimiyetine zarar verebilir.
-
Uygulamada savcılıklar, uzlaşma süreci boyunca “koruma tedbirleri yönünden bekletme” yaklaşımını benimsemektedir.
Yargıtay Uygulamasından Örnek
Yargıtay 12. Ceza Dairesi – 2024/9874 E., 2025/4319 K.
Uzlaştırma süreci başlatılmış olmasına rağmen, sanık hakkında tutuklama kararı verilmesi, sürecin amacına aykırıdır. Delil toplama işlemleri yürütülmeli, ancak kişi özgürlüğünü sınırlayan koruma tedbirlerine başvurulmamalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Uzlaştırma sırasında deliller toplanabilir mi?
Evet, delillerin toplanması sürece engel değildir.
2. Uzlaştırma devam ederken tutuklama yapılabilir mi?
Zorunlu haller dışında önerilmez; kişi özgürlüğü önceliklidir.
3. Savcı bu süreçte ne yapar?
Uzlaştırma işlemlerini izler, ancak delil toplamaya devam eder.
4. Uzlaşma başarısız olursa deliller geçerli midir?
Evet. Süreç boyunca toplanan deliller geçerliliğini korur.
Uzlaştırma Temel Eğitimi Başvuru Sayfası İçin Tıklayınız.
Uzlaştırma Yenileme Eğitimi Başvuru Sayfası İçin Tıklayınız.